Daar schrik je misschien van, maar er is geen woord aan gelogen. Pensioen is voorbehouden aan werknemers, aan niemand anders. Een ZZP’er is geen werknemer, hoe graag de politiek het ook anders zou zien.
Waarom staan de media dan toch zo vol met berichten over ZZP’ers die geen pensioen opbouwen? Waarom zijn er dan speciale ‘pensioenproducten’ voor ZZP’ers? En sinds kort zelfs een speciaal ‘pensioenfonds’? Omdat in het spraakgebruik de term ‘pensioen’ veel meer omvat dan dat het juridisch en fiscaal doet.
Ja zeg, dat is muggenzifterij
Tijdens een geanimeerd gesprek op een verjaardagsfeestje is het geen enkel probleem als iedere denkbare oudedagsvoorziening samengevat wordt onder de noemer ‘pensioen’. Het wordt pas echt vervelend als beleidsmakers dat gaan doen. En op basis daarvan beleid gaan maken dat ons succes als ZZP’er op een negatieve manier kan (zal) beïnvloeden.
Je hebt nu nog tijd om je in de discussie te mengen. Doet dat vooral – het gaat tenslotte over jouw geld, nu en in de toekomst. Je hoeft geen pensioendeskundige te zijn om mee te praten. Als jij gewoon snapt hoe alles in elkaar zit, weet waar je over praat, weet je waarschijnlijk al meer dan menig beleidsmaker.
Wat is pensioen wel, wat is het niet
In juridische (en fiscale) zin wordt de term ‘pensioen’ in Nederland gebruikt voor een periodieke uitkering:
- waarvan de voorwaarden van uitkering zijn vastgelegd in de Pensioenwet,
- die door werkgevers en werknemers gezamenlijk gefinancierd wordt.
Heel kort samengevat is pensioen een regelmatig inkomen, uit te keren als een werknemer tijdelijk of permanent niet (volledig) kan werken. De meest voorkomende situaties waarin een pensioen wordt uitgekeerd zijn:
- de werknemer heeft de pensioengerechtigde leeftijd bereikt – oudedagspensioen;
- de werknemers is overleden – nabestaandenpensioen;
- de werknemer is arbeidsongeschikt – arbeidsongeschiktheidspensioen.
Zie jij ergens het woord ‘ondernemer’ of ‘ZZP’er’ langskomen? Nee, ik ook niet en dat heeft een reden. Ondernemers vallen niet onder de werking van de Pensioenwet. En kunnen dus ook geen aanspraak maken op de fiscale voordelen die aan de wet zijn verbonden.
Ondernemers die onder een Beroepspensioenfonds vallen, vormen de welbekende – en zeer ingewikkelde – uitzondering op de regel. Denk hierbij aan o.a. medische beroepen.
Kunnen ZZP’ers dan wel een oudedagsvoorziening opbouwen?
Nederland kent een pensioenstelsel dat bestaat uit 4 pijlers. Hieronder geef ik je een korte uitleg, zodat je zelf kunt zien wat wel en vooral niet mogelijk is. Zelfs niet als de politiek dat graag wil.
• 1e Pijler
Iedere Nederlander heeft recht op een basis oudedagsvoorziening: de AOW. Ja, ZZP’ers maken deel uit van de groep ‘iedereen’. Zolang de wet niet wordt aangepast (of komt te vervallen), hebben dus ook ZZP’ers recht op een AOW-uitkering.
• 2e Pijler
Pensioen is de 2e pijler van het pensioenstelsel. Je hebt net kunnen lezen dat deze pijler niet open staat voor ondernemers.
• 3e Pijler
De 3e pijler is bedoeld als aanvulling op de 1e en 2e pijler. “Mooi”, zou je kunnen denken, “doe ik het toch daarmee?” Was het maar zo simpel. Deze pijler is bedoeld om tekorten aan te vullen in de vorm van gerichte lijfrenteproducten. En volgens hen-die-claimen-er-verstand-van-te-hebben, heb jij pas een tekort vanaf een winst van € 11.829 (2014).
De AOW wordt geacht de oudedagsvoorziening te zijn over je inkomen tot € 11.829. Is jouw winst lager dan dit bedrag, dan kun je dus niks opbouwen in deze pijler. Ook niet als jij er niet op vertrouwt dat de AOW nog bestaat tegen de tijd dat jij echt oud bent.
En dus ook niet via een pensioenfonds, speciaal voor ZZP’ers.
• 4e Pijler
De 4e pijler is zo ongeveer alles wat over is. Geld op je spaarrekening, sparen in een kapitaalverzekering, dat soort dingen. Oftewel netto sparen. Op zich ook prima, ware het niet dat er iets bestaat dat ‘vermogensrendementsheffing’ heet. Als jouw vermogen – alles wat je bezit minus je schulden – groter is dan € 21.139, betaal je over het meerdere jaarlijks 1,2% belasting. Als jij dus een rendement op je vermogen 
(boven de € 21.139) maakt dat kleiner is dan 1,2%, teert je vermogen in.
Kortom: als ZZP’er kun je dus geen pensioen opbouwen. In theorie kun je als ZZP’er – met de nodige creativiteit – wel een oudedagsvoorziening opbouwen. Hoe het er eentje kan zijn waar je ook blij mee kunt zijn, is een andere discussie.
Bouw jij al aan een oudedagsvoorziening, anders dan in de 1e pijler? Of heb je plannen om er eentje op te bouwen? Hoe heb je dat geregeld of ga je dat regelen?
Ken je een andere ZZP’er voor wie dit een waardevol artikel is? Delen gaat makkelijk via de knoppen hieronder.
Meer weten over pensioen of AOV?
Ben je benieuwd naar wat je als ZZP'er kunt regelen voor het geval je kortere of langere tijd niet kunt of wilt werken? Voor het geval je permanent niet meer aan de slag wilt of kunt zijn?
Check dan de eerstvolgende datum van de training Pensioen en AOV voor ZZP'ers.
Ik ben een beetje bang dat er – net als destijds met de ‘behulpzame’ verplichte ziektekostenverzekering voor ZZPers – er straks een verplichte pensioenbijdrage komt voor ZZPers onder het mom de eea laagdrempeliger te maken. Waar je dan per saldo ook alleen geld aan kwijt bent en niks voor terugkrijgt.
Negatief of realistisch?
Bedoel je misschien de WAZ, Richard? Dat was inderdaad een regeling waar je voor heel veel geld weinig tot meestal niets voor terug kreeg. Een regeling die zo slecht was, dat ze ‘m zelf maar beëindigd hebben.
Ze zeggen dat in het verleden behaalde resultaten geen garanties zijn voor de toekomst, maar ze zijn wél goede indicatoren. Ik zou dus zeggen: op ervaring gebaseerd realistisch. 😉
Ik ben net ingeschreven bij de KvK en wil vanaf 1 januari actief zijn. Naar mijn idee kun je toch gebruik maken van fiscale oudedagsreserve als je aan de voorwaarde voldoet. Je moet je wel goed laten adviseren hoe je het gaat invullen, maar de optie is er wel om het te regelen.
http://www.zzp-nederland.nl/artikel/fiscale-oudedagsreserve
Groetjes Angelique
Jeetje Angelique, ik heb jouw bijdrage helemaal over het hoofd gezien – sorry!!
Bedankt dat je ‘m hebt neergezet, want dit is een onderwerp dat nog steeds regelmatig ‘de kop op steekt’.
Inderdaad, er bestaat zoiets als de Fiscale Oudedagsreserve (FOR). Dit is echter op geen enkele manier een oudedagsvoorziening!
Het is wat de naam zegt: een fiscale reserve. Gedurende de tijd dat je bedrijf bestaat, mag je aan deze reserve bedragen toevoegen (dotaties). Gedurende diezelfde tijd hoef je over die dotaties geen winstbelasting te betalen. Tot zo ver allemaal leuk en aardig.
Maar dan … is het bij de beëindiging van je bedrijf wel de bedoeling dat de opgebouwde reserve in klinkende euro’s aanwezig is in je bedrijf. Of, wat de oorspronkelijke bedoeling was, uit de verkoop van je bedrijf komt. Met die klinkende munt moet je vervolgens een oudedagsvoorziening regelen in de 3e pijler. Dan krijg je een leuk truukje met bedragen die je bij je belastbare inkomen optelt en betaalde koopsommen die je van datzelfde belastbare inkomen mag aftrekken.
Als je het allemaal goed geregeld hebt, heb je een interessant bedrag aan belasting uitgespaard.
Tot zo ver allemaal leuk en aardig.
Maar dan … is die opgebouwde reserve NIET in klinkende munt aanwezig bij het beëindigen van je bedrijf. En heb je een probleem met de Belastingdienst.
Om een lang verhaal kort te maken: de FOR is géén oudedagsvoorziening, het is een manier om belastingbetaling uit te stellen. Je bouwt niks op, behalve een toekomstige schuld aan de Belastingdienst.
Ik hoop dat je je goed laat voorlichten, maar ik hoop vooral dat je uiteindelijk kiest voor het opbouwen van een échte oudedagsvoorziening. Voel je vrij om me een berichtje te sturen als je nog wat aanvullende info over mijn weerstand tegen de FOR wilt. 😉
Investeren in het vastgoed, op de lange termijn een perfecte investering
Da’s inderdaad een optie – dankjewel voor je bijdrage, Jeanette!
Een 2e woning kopen om te kunnen verhuren wordt nu door de overheid ook even snel de kop ingedrukt.
Hoe bedoel je dit, Dennis?
Dit is toch wat (sommige) vastgoedinvesteerders doen? Woningen kopen om te kunnen verhuren?